اثر تنش گرما بر پایداری عملکرد، محتوای کلروفیل و ثبات غشای سلول برگ پرچم در ارقام رایج برنج در استان خوزستان

این پژوهش با هدف تعیین اثر تنش گرما بر ویژگی های ساختاری و فیزیولوژیک ارقام رایج برنج در استان خوزستان اجرا گردید. آزمایش با دو عامل تاریخ کاشت و رقم به صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و سه تکرار به مدت دو سال (1385 و1386) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. سه تاریخ کاشت (15 اردیبهشت، 5 خرداد و 25 خرداد) درکرت‌های اصلی و 5 رقم برنج شامل هویزه و حمر (متحمل به گرما) عنبوری قرمز و چمپا (حساس به گرما) و رقم پرمحصول دانیال (نیمه متحمل به گرما) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بین تاریخ‌های کاشت با شرایط حرارتی متفاوت، از نظر عملکرد دانه تفاوت معنی‌داری بین ارقام برنج وجود داشته و بیشترین عملکرد دانه مربوط به تاریخ کاشت مطلوب (5 خرداد) با میانگین 7/5096 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین در میان ارقام برنج، رقم متحمل به گرمای هویزه با میانگین 6/4977 کیلو گرم در هکتار بر سایر ارقام برتری داشت. میزان کلروفیل برگ پرچم در زمان ظهور 50 درصد خوشه و برداشت، کاملاً متأثر از تاریخ کاشت و رقم بود و تاریخ کاشت اول (15 اردیبهشت) بیشترین میزان و رقم هویزه از کمترین مقدار کلروفیل برخوردار بود. باتوجه به نتایج تجزیه یکساله، تاریخ کاشت‌های سوم و اول به ترتیب بیشترین و کمترین ثبات غشای سلولی را داشتند و در هر سه تاریخ کاشت رقم هویزه دارای ثبات بیشتری نسبت به سایر ارقام بود. همچنین از نظر حساسیت محیطی و ثبات عملکرد، رقم هویزه ضمن تحمل بیشتر از پایداری بالاتری نیز برخوردار بود.